Telif hakkının koruma süresi, çoğu durumda gerçek kişi eser sahibinin ömrü baz alınarak hesaplanmaktadır. Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin Bern Sözleşmesinin 7. maddesi, taraf devletlerin telif hakkı için sağlaması gereken asgari süreyi, eser sahibinin ömrü ve ölümünden sonraki elli yıl şeklinde belirlemiştir. Bern Sözleşmesine taraf olan ve olmayan birçok ülke tarafından çeşitli süreler benimsenmişse de, çoğu devlet eser sahibinin ölümünden sonra elli yıl veya yetmiş yıl olarak tayin etmiştir. Bazı devletler ölümden sonraki süreyi ölüm tarihinden başlatırken bazı devletler ölümün gerçekleştiği takvim yılının bitimini takip eden yıldan başlatmaktadır.
Kanada’nın yürürlükteki Telif Hakları Kanununun (Copyright Act) “Telif Hakkının Süresi” başlıklı 6. maddesine göre bu koruma eser sahibinin ömrü, eser sahibinin öldüğü senenin takvim yılının kalan kısmı ve bu takvim yılının bitimini takip eden 50 yıl boyuncadır.
30 Aralık 2022’de yürürlüğe girecek olan yeni düzenlemeyle birlikte bu durum değişmek üzere. Yeni düzenleme, eser sahibinin ölümünden sonraki elli yılı kapsayan süreyi yetmiş yıl olarak uzatacak. Kanada bu yükümlülüğü, Kanada-Amerika Birleşik Devletleri-Meksika Anlaşması ile üstlenmişti. Daha önce Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri de koruma sürelerini uzatan mevzuat değişikliklerine gitmişti.
Kanada Sanayi Bakanlığının 2021’de yayınladığı “Kanada’da uzatılan telif hakkı koruma süresinin uygulanmasına dair görüş” metninde değinildiği üzere uzatma iki açıdan önem taşıyor:
1- Eserlerinin koruma süresi uzayan Kanadalı hak sahipleri, ilgili devletlerin taraf olduğu uluslararası anlaşmalara göre, korumanın yetmiş yıl olduğu diğer ülkelerde de menfaat sağlayabilecek.
2- Bu uzatma, 30 Aralık’tan sonra oluşacak telif haklarını kapsadığı gibi bu tarihe dek mevcut olan telif haklarını da kapsayacak ve yirmi yıl boyunca hiçbir eserin kamu malına dönüşmemesi sonucunu doğuracak. Bu durum okullar, kütüphaneler, tüketici grupları, Ağ Tarafsızlığı savunucuları gibi kullanıcı paydaşları endişelendirirken telif hakkı üzerinden gelir elde eden sanatçılar ve yapımcılar gibi paydaşların menfaatine olacak gibi görünüyor.
Sanat Hukuku Enstitüsü
Direktör
Av. Melike Gülşah Yardımcı
Haberde kullanılan kaynaklar:
1- Copyright Act (R.S.C., 1985, c. C-42), Justice Laws Website of Government of Canada. Metnin tamamına
<https://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/C-42/page-2.html#h-102776> adresinden erişilebilir. Erişim tarihi: 06.12.2022
Telif Kanununun 6. maddesi, Kanada Hükümetine ait Justice Laws Website kaynağından alınmıştır. Yazılan içerik, Kanada Hükümetiyle birlikte veya Kanada Hükümetinin desteğiyle üretilmemiştir.
2- “Consultation paper on how to implement an extended general term of copyright protection in Canada”, © Her Majesty the Queen in Right of Canada, as represented by the Minister of Industry, 2021. Metnin tamamına https://ised-isde.canada.ca/site/strategic-policy-sector/en/marketplace-framework-policy/copyright-policy/consultation-paper-how-implement-extended-general-term-copyright-protection-canada#s5 adresinden erişilebilir.
Erişim tarihi: 06.12.2022
“Consultation paper on how to implement an extended general term of copyright protection in Canada” (Kanada’da uzatılan telif hakkı koruma süresinin uygulanmasına dair görüş) başlıklı metin, Kanada Hükümeti Sanayi Bakanlığına aittir. Yazılan içerik, Kanada Hükümetiyle birlikte veya Kanada Hükümetinin desteğiyle üretilmemiştir.