Okuyucular, Mariah Carey'nin meşhur şarkısı “All I Want For Christmas Is You” (“Noel İçin Tek İstediğim Sensin”) ile ilgili telif hakkı ihlali nedeniyle yapılan bir iddiayı medyanın ele aldığını görmüş olabilir. Okuyucuların kafasında herhangi bir şüphe olması ihtimaline karşı, yazarın bu iddianın mantıksız olduğuna ve muhtemelen -ya da en azından reddedileceğine- inanmasının nedenleri bu yazıda.
ARKA PLAN
İddiayı öne süren davacı Andy Stone (sahne adıyla Vince Vance & the Valiants), 1989'da “All I Want For Christmas Is You” isimli bir şarkı yazdı (Tescil Numarası PAu001163343, tescil tarihi 21 Kasım 1988). [Şarkının diğer ortak yazarı Troy Powers, şu anda davada yer almıyor.] Konu iki şarkıdan daha az bilinen olmasına rağmen, şarkı Billboard “country single” listelerinde birkaç kez yer aldı.
3 Haziran 2022'de Stone, telif hakkı ihlali, sebepsiz zenginleşme ve iyi niyeti suistimal ve Lanham Yasası'nın ihlali nedeniyle 60 milyon ABD doları talep ederek, Mariah Carey, şarkının ortak yazarı Walter Afanasieff ve plak şirketi Sony’den şikayetçi oldu.
Carey'nin "All I Want For Christmas Is You" adlı şarkısı dördüncü stüdyo albümü Merry Christmas'da yayımlandı ve 29 Ekim 1994'te albümün çıkış parçası olarak piyasaya çıktı. Devamında dünya çapında yaklaşık olarak 16 milyonun üzerinde satışla 26 ülkede listelerin zirvesine çıkarak küresel bir başarı elde etti. Bir kadın sanatçının en çok satan tatil şarkısı ve müzik tarihinin en çok satan fiziksel teklilerinden biri olan şarkı, RIAA (Recording Industry Association of America - Amerika Kayıt Endüstrisi Birliği) tarafından Diamond (Elmas) sertifikasına sahip olup, Amerika Birleşik Devletleri'nde 10 milyon kopya satarak bu başarıya ulaşan ilk ve tek tatil şarkısı.
İDDİALAR
Şikayetin konusuna göre, Davalılar “Davacı’nın eserinin ve bununla ilişkili iyi niyetinin izinsiz olarak kullanımı ve suistimali yoluyla sebepsiz zenginleşme eylemleri ile, devamında belirtildiği üzere esasında Davacı'ya ait olan, ancak davalıların elde ettiği ticari kazanç, kişisel kazanç ve sebepsiz zenginleşme, ve ayrıca Davacı’nın onarılamaz zararı ve mali kaybı”na yol açmıştır.
Bu iddia -o zamanlar zaten uluslararası olarak tanınan bir pop yıldızı olan- Carey'nin, Stone'un şarkısından finansal olarak yararlanmak için Stone'un itibarını kullandığına işaret ediyor. Carey'nin şarkısının Stone'u gölgede bıraktığı açık olsa da, Carey'nin başarısının herhangi bir şekilde Stone ile bağlantılı olduğuna dair bir delil yok.
İlginç bir şekilde, şikayette tam olarak önemli derecede bir kopyalama olduğunu belirtilmiyor, bunun yerine "Davalılar “All I Want For Christmas Is You“ şarkısını yaratmak, çoğaltmak, kaydetmek, dağıtmak, satmak veya söz konusu şarkıyı kamuya açık bir şekilde icra etmek için Davacı’dan hiçbir zaman izin istemediler veya almadılar” iddiası öne sürülüyor. Ancak, okuyucuların bileceği gibi, bir başlıkta (isimde) telif hakkı olamaz (ayrıca bkz. ABD Telif Hakkı Büroları Uygulamaları Külliyatı, §313.4C). Ve aslında, ABD telif hakkı sicilinde hızlı bir arama yapıldığında, “All I Want For Christmas Is You” için 177 kayıt olduğu görülüyor.
Ancak şikayet, “Davalıların bilerek, isteyerek ve kasten Davacı’nın “All I Want For Christmas Is You” eserindeki telif hakkını ihlal etmek için bir kampanya yürüttüklerini” belirtmekte ve Amerikan Telif Kanunu (17 U.S.C.) Bölüm 106 (1), (3) ve (5) maddeleri (telif hakkı sahibinin münhasıran eseri çoğaltma, işleme eser, dağıtım ve kamuya açık olarak sergileme hakları) ihlaline işaret etmektedir.
Bu iddia, kasıtsız kopyalamanın aksine, bilinçli kopyalamanın söz konusu olduğunu ve Davacı'nın ilk olarak, Davalıların kendi şarkısını duyduğunu ve ikinci olarak, onun önemli bir bölümünü kopyaladıklarını kanıtlaması gerektiğini gösteriyor.
Şarkının o zamanki popülaritesi dışında, Carey'nin Stone'un şarkısını duyduğuna dair bir kanıt bulunmuyor. Genel olarak, iki şarkı birbirine benzemiyor ve şikayette benzerliklerine dair bir iddia yok. Benzer olabilecek kısımlar tema, başlık ve kuşkusuz “All I Want For Christmas Is You” sözleri olsa da bunlar elbette orijinal olmayan unsurlar ve bu nedenle telif hakkı ihlali iddiası açısından önemli benzerlikler teşkil etmiyor.
İDDİANIN ÖNE SÜRÜLMESİNDE GECİKME
Her halükarda, gecikme savunması (davayı başlatmakta mantıksız, önyargılı gecikme) büyük olasılıkla Carey tarafından öne sürülecek, çünkü - özetlemek gerekirse - Stone şarkısını 1989'da yayınladı ve Mariah Carey aynı isimli - her yıl Noel ve yılbaşı bayram tatili sezonunu ele geçirerek en çok satan ve dinlenen tatil şarkısı olan ve raporlara göre yılda yaklaşık 600.000 Dolar kazanç getiren - şarkısını 5 yıl sonra yayınladı, ancak şikayette yer alan açıklamalar, Davacı vekilinin ilk olarak Nisan 2021'de Davalılar ile temasa geçtiğini belirtiyor, yani 27 yıl sonra.
ABD yasalarına göre zamanaşımı süresi, ihlal eyleminden itibaren üç yıl. Bununla birlikte, ihlal devam ediyorsa yine de bir hak talebinde bulunulabilir; bu durum, Carey'nin şarkısı hala dağıtıldığı için şikayetin yalnızca buna bağlı olarak başarısız olmayacağı anlamına geliyor. Ancak yine de Stone'un zararını şikayetten üç yıl öncesine kadar sınırlandırıyor.
SONUÇ
Özetle, bu şikayet muhtemelen aşağıdaki nedenlerle reddedilecektir:
Telif hakkı, başlıkları korumaz,
Telif hakkı ihlalinden bahsedilmesine rağmen, şikayet iki şarkı arasında önemli benzerlikler olduğunu veya gerçekte herhangi bir kopyalama olduğunu iddia etmiyor,
Şarkılar birbirine benzemiyor,
Benzer kısımlar (yani “All I Want For Christmas Is You” sözleri) orijinal değil ve bu nedenle telif hakkıyla korunmuyor,
Carey'nin Stone'un şarkısını kopyalamaya yönelik duyduğuna dair bir kanıt yok, ve,
Carey'nin şarkısının yayınlanmasından 27 yıl sonra iddiayı ileri sürmenin hiçbir gerekçesi yok.
Bu olay, telif hakkı ihlali değil, çok kötü bir hukuki tavsiye meselesi gibi görünüyor. Noel için çok bir şey istemiyorum, ama ihtiyacım olan tek bir şey var… o da müzik endüstrisinin dayanaksız telif hakkı ihlali iddiaları yüzünden birbirlerine dava açmayı bırakması!
Çeviren:
Sanat Hukuku Enstitüsü
Proje Direktörü
Av. İlay Yüce
Tercüme Edilen Kaynak: Hayleigh Bosher, 7 Haziran 2022, “All I Want for Christmas is... Everyone to understand what copyright infringement is (not)”, https://ipkitten.blogspot.com/2022/06/all-i-want-for-christmas-iseveryone-to.html